แหล่งทองเขาสามสิบ เป็น หนึ่งในหลายแหล่งทรัพยากรทอง ของประเทศ ที่มีประวัติการค้นพบ และการนำทองจากพื้นที่ มาใช้ประโยชน์อย่างยาวนาน  จากสื่อวิดีทัศน์ และเนื้อหา นอกจากจะกล่าวถึง ทอง ซึ่งเป็นแร่โลหะที่มีค่า สำหรับใช้ประกอบการเรียนการสอน ตามตัวชี้วัด ม. 2 (5) “ตรวจสอบ และอธิบายลักษณะทางกายภาพของแร่ และการนำไปใช้ประโยชน์” แล้ว ยังกล่าวถึงทองคำ ในด้าน ประวัติศาสตร์ สังคม เศรษฐศาสตร์ และราคาของทองคำ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ราคาทองที่ตกอย่างมาก ที่เกิดขึ้นใน กลางเดือนเมษายน 2556 นี้
     ลำดับหัวข้อของเนื้อ หา และหัวข้อของสื่อวิดีทัศน์ เปรียบเทียบได้ดังนี้

สามารถดูเนื้อหาเกี่ยวกับทองเพิ่มเติมได้จาก http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book/book.php?book=36&chap=4&page=chap4.htm

การเดินทางสู่แหล่งทองเขาสามสิบ เริ่มจากอำเภอเมือง จังหวัดสระแก้ว ใช้ทางหลวงหมายเลข 33 เมื่อถึงบริเวณบ้านห้วยโจด ใช้ทางหลวงหมายเลข 3197 (บ้านห้วยโจด – บ้านบ่อนางชิง)  รวมระยะทางทั้งสิ้น ประมาณ 25 กิโลเมตร  บริเวณดังกล่าวเป็นที่ตั้งของหมู่บ้านบ่อนางชิง ตำบลห้วยโจด อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว  ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแหล่งทองเขาสามสิบ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของหมู่บ้านบ่อนางชิง และพื้นที่ทางทิศใต้ของหมู่บ้าน และเขาสามสิบ

วีดิทัศน์ เรื่อง บทนำและการเดินทาง

วีดิทัศน์ เรื่อง การขุดหาทองในอดีตบริเวณแหล่งทองเข้าสามสิบ

 จากหลักฐานการขุดค้นทางโบราณคดี ทำให้เรารู้ว่ามนุษย์ในอดีต ประมาณ 6,000 ปีที่ผ่านมา (บางข้อมูลให้ข้อมูลว่ามนุษย์รู้จักการนำทองมาใช้ประโยชน์ถึง 8,000 ปีที่ผ่านมา)  มนุษย์ในอดีตมีความรู้สามารถนำทองมาใช้ประโยชน์  ดังสรุปประวัติการใช้ทองของมนุษย์ดังนี้

หมายเหตุ
ข้อมูลด้านตัวเลขของเวลาที่อ้างถึงจากแต่ละแหล่งข้อมูลต่างๆ มักไม่เท่ากัน แต่ในการสรุปเรื่องประวัติการใช้ทองของมนุษย์นี้ นำมาจาก http://www.nma.org/pdf/gold/gold_history.pdf และ http://www.gold.org/about_gold/story_of_gold/heritage/

 
วีดิทัศน์ เรื่อง วิถีของชาวบ้านกับแหล่งทองเขาสามสิบ

 ก่อนที่จะกล่าวถึงแหล่งทองที่พบในประเทศไทย  เราควรเข้าใจภาพรวมของการเกิดทองในธรรมชาติ ซึ่งมีดังต่อไปนี้
     บริเวณเปลือกโลก พบว่ามีค่าเฉลี่ยของทองอยู่ 0.004 ส่วนในล้านส่วน ซึ่งหมายความว่าทองจัดเป็นธาตุ หรือแร่ที่พบยากบริเวณพื้นโลก  ทองที่พบในธรรมชาติจะกระจายตัวทั่วไปในปริมาณที่ไม่มาก มีเพียงบางบริเวณของเปลือกโลกเท่านั้นที่จะพบทองที่มากที่จะเป็นแหล่งแร่ทอง  แหล่งแร่ทองอาจพบทองที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตา แต่มีแหล่งแร่หลายบริเวณของโลก เช่นแหล่งแร่ทองชาตรี จังหวัดพิจิตร ที่ทองมีขนาดเล็กมากทั้งไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาแล้ว ยังเกิดร่วมกับแร่เงินในลักษณะเหมือนกับอัลลอยด์ที่เรียกว่า อิเล็คตรัม  โดยทั่วไปแหล่งทองที่มีทองสามารถมองเห็นด้วยตา เป็นแหล่งทองที่มีความสมบูรณ์สูง แต่มักมีปริมาณน้อย ในทางตรงกันข้ามแหล่งทองที่มีทองที่ไม่สามารถมองเห็นด้วยตา เป็นแหล่งทองที่มีความสมบูรณ์ต่ำ แต่มักจะมีปริมาณสำรองที่มาก

 เราพบทองที่เกิดในธรรมชาติ อยู่ 2 ลักษณะใหญ่ๆ คือ
     (1) มักเกิดอยู่ในสายแร่ควอตซ์ และอาจมีแร่ไพไรต์ หรือแร่ซัลไฟต์อื่นๆ  สายแร่ควอตซ์มักตัดแทรกเข้าไปในหินชนิดอื่นๆ ส่วนมากสายแร่ควอตซ์ที่มีทองเกิดร่วมด้วยมักจะสัมพันธ์กับหินอัคนี และจะเป็นสายน้ำแร่ร้อน ลักษณะการเกิดทองดังกล่าว จะเรียกว่าแหล่งแร่ปฐมภูมิ  (แหล่งแร่ปฐมภูมิ หมายถึง สินแร่ที่เกิดในช่วงเวลาเดียวกับการเกิดแหล่งแร่)
     (2)มักเกิดเป็นก้อน แผ่น และไร (ขนาดเล็ก) ปนกับตะกอนชนิดอื่น และทองจะถูกพัดพามาไม่ไกลจากแหล่งต้นกำเนิด ลักษณะการเกิดทองแบบนี้เรียกว่า แหล่งทุติยภูมิ  (แหล่งแร่ทุติยภูมิหมายถึง แหล่งแร่จะเกิดภายหลังการเกิดของสินแร่)

พื้นที่ทองคำในประเทศ
     กรมทรัพยากรธรณี (2544) รายงานว่า ประเทศไทยมีพื้นที่ศักยภาพเป็นแหล่งแร่ทองคำ 9 บริเวณ พบทั้งเกิดเป็นแร่ทองแบบปฐมภูมิ และแร่ทองแบบทุติยภูมิ ดังนี้
         (1) บริเวณอำเภอเมือง อำเภอเชียงคาน และอำเภอปากชม จังหวัดเลย ต่อเนื่อง ไปถึง อำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย และอำเภอน้ำโสม อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดอุดรธานี
         (2) บริเวณอำเภอกบินทร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี และอำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว
         (3) บริเวณอำเภอลอง และอำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่ ต่อเนื่องถึง อำเภอสบปราบ และอำเภอเถิน จังหวัดลำปาง และอำเภอศรีสัชนาลัย – อำเภอทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัย
         (4) บริเวณอำเภอเมือง อำเภอแม่สาย และอำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย
         (5) บริเวณอำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา ผ่านอำเภอบ้านบึง และอำเภอบ่อทอง จังหวัดชลบุรี ไปจนถึง อำเภอแกลง จังหวัดระยอง และอำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี
         (6) บริเวณอำเภอทับสะแก บางสะพาน และบางสะพานน้อย จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ต่อเนื่องไปถึง อำเภอประทิว และอำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร
         (7) บริเวณอำเภอสุคิริน แว้ง และระแอะ จังหวัดนราธิวาส และบริเวณตอนใต้ของ จังหวัดยะลา
         (8) บริเวณอำเภอสังขละบุรี ทองผาภูมิ และไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี และ
         (9) บริเวณอำเภอเมือง อำเภอวังโป่ง และหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ อำเภอทับคล้อ จังหวัดพิจิตร อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์ อำเภอโคกสำโรง และอำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี”

แหล่งทองในประเทศที่มีการทำเหมือง
     ปัจจุบันในประเทศมีการทำเหมืองทอง อยู่ 2 เหมือง ในแหล่งทองชาตรี จังหวัดพิจิตร และแหล่งทองภูทับฟ้า จังหวัดเลย

แหล่งทองชาตรี
     แหล่งทองชาตรี เป็นแหล่งแร่ทอง – เงิน ตั้งอยู่ในเขต ตำบลเขาเจ็ดลูก อำเภอทับคล้อ จังหวัดพิจิตร  บริษัทอัคราไมนิ่ง จำกัด เป็นบริษัทที่ได้รับสัมประทานการทำเหมือง ในปี พ.ศ. 2544
     แหล่งทองชาตรีเป็นแหล่งประฐมภูมิ แร่ทองเกิดร่วมกับเงิน แบบอิเลคตรัม ในสายแร่ควอตซ์ และคาร์บอเนต ที่เกิดตัดเขาไปในหินภูเขาไฟ และหินชิ้นภูเขาไฟ ปริมาณเฉลี่ย ของแร่ทอง คือ  2.6 กรัม และเงิน 13.3 กรัม ต่อหินที่มีแร่ 1 ตัน

แหล่งทองภูทับฟ้า
     แหล่งทองภูทับฟ้า ตั้งอยู่ที่ตำบลเขาหลวง อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย บริษัททุ่งคำ จำกัด เป็นบริษัทที่ได้รับสัมประทานการทำเหมือง และเริ่มดำเนินการ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2549
     แหล่งทองในภูทับฟ้า เป็นแหล่งแร่ปฐมภูมิ โดยที่แร่ทองเกิดร่วมกับแร่เหล็กที่เกิดอยู่ในหิน  หินที่มีแร่ทองคำปน ประเมินว่า มีอยู่ประมาณ 1 ล้านตัน และทองคำมีค่าความสมบูรณ์ ประมาณ ทองคำ 5 ตัน ต่อหิน 1 ตัน ทำให้มีการประเมินว่า ในแหล่งทองภูทับฟ้า จะมีทอง ประมาณ 5 ตัน

     แหล่งทองทั้งสองแหล่ง ทำเหมืองแบบเหมืองเปิดโดยตักหินที่มีทองปนไปบดให้ละเลียด และแยกทองออกโดยกระบวนการที่ใช้สารละลายไซยาไนต์ ในการละลายทองออกจากหินที่บดจะนำไปแช่ในสารละลายไซยาไนต์ ต่อจากนั้นจะใช้ถ่านกัมมันต์  ทองคำ และเงินจะถูกดูดซับอยู่ที่ผิวถ่านกัมมันต์  หลังจากนั้นจะนำผงถ่านที่มีทอง หรือ ทองและเงินไปล้าง เผา เพื่อแยกโลหะออกมา

วีดิทัศน์ เรื่อง อุปกรณ์ที่ใช้ในการหาทอง

วีดิทัศน์ เรื่อง การหลอมทอง

 บริเวณบ้านบ่อนางชิง ตำบลห้วยโจด อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว เป็นส่วนหนึ่งของ แหล่งทองเขาสามสิบ ด้วยหลักฐานเกี่ยวกับการทำเหมืองทองในอดีต (เช่น การพบบ่อขุดแร่เก่า โบกี้สำหรับขนเศษหิน และเบ้าหลอมทองคำเก่า)   และคำบอกเล่าของผู้สูงอายุ  ทำให้เชื่อได้ว่า วัฒนธรรมเกี่ยวกับการหาทองคำบริเวณดังกล่าวซึ่งได้ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น มีวิธีการหาทองเฉพาะ และเป็นวิถีชีวิตของชาวบ้านบ่อนางชิง จนถึงปัจจุบัน  วิธีการที่ชาวบ้านใช้ในการค้นหา แยกแร่ทอง รวมถึงการหลอมทอง เป็นวิธีที่ตรงกับหลักทางวิชาการ  ความรู้เกี่ยวกับการหาทองของชาวบ้าน ได้จากการเรียนรู้จากประสพการณ์การหาทองโดยตรง จากรุ่นที่สืบทอดมายาวนาน
     ภาษาเป็นหลักฐานที่สำคัญ เนื่องจากชาวบ้านบ่อนางชิง มีคำเฉพาะที่ใช้เรียกลักษณะแร่ ที่มีโอกาสพบ และไม่พบทอง  นอกจากนี้ยังมีคำเรียกอุปกรณ์ เครื่องทุ่นแรง ที่ใช้ในการหาทองด้วย  คำศัพท์เกี่ยวกับทองที่ชาวบ้านใช้ สรุปได้ดังนี้

ชั้นลูกร่อนบริเวณส่วนล่างของหลุมขุด

 
ชาวบ้านขุดลูกร่อน รวมไว้เพื่อนำไปแยกทอง

 ลูกร่อน  หมายถึง ตะกอนเศษหิน  หรือชั้นกะสะ หรือ ชั้นตะกอนที่มีแร่ทอง ชาวบ้านจะทำการขุดดิน เมื่อถึงชั้นตะกอนที่ประกอบด้วยเศษแร่ควอตซ์น้ำนม และเศษหิน ชาวบ้านจะทราบว่าในชั้นดังกล่าวจะมีศักยภาพ ที่จะมีทอง  ชาวบ้านจะตักตะกอนลูกร่อนนี้ขึ้นมา เพื่อนำมาแยกทองในขั้นตอนต่อไป

หินกาบแก้ว เป็น แร่ควอตซ์ สีขาวขุ่น เกิดเป็นก้อน ปนกับหินชนิดอื่นในลูกร่อน (พบทองเกิดในหินกาบแก้ว เช่นกัน)  ถ้าพบหินกาบแก้วมาก โอกาสพบทองมีมาก และบางครั้งก็พบทองเกิดในหินกาบแก้ว 

หินกาบแก้วสีน้ำหมาก เป็นแร่ควอตซ์สีขาวขุ่นที่มีออกไซด์ของเหล็กเกิดร่วมด้วย  ถ้าพบหินกาบแก้วสีน้ำหมากมาก จะมีโอกาสพบทองมาก และบางครั้งก็พบทองเกิดในหินกาบแก้วสีน้ำหมาก

ทองที่เกิดในแร่ควอตซ์

ทองที่เกิดในแร่ควอตซ์สีน้ำนม และออกไซด์ของเหล็ก ชาวบ้านเรียกควอตซ์ดังกล่าวว่า หินกาบแก้วสีน้ำหมาก

กะบั้ง หรือบั้ง  อุปกรณ์ร่อนทอง ของเดิมทำจากไม้ไผ่สานตาถี่  ปัจจุบันกลึงจากไม้ (เรียง) ชาวบ้านใช้บั้ง ในขั้นตอนการหาทองดังนี้
          1) ใช้ในการสุ่มตรวจชั้นลูกร่อนว่า มีโอกาสที่จะมีทองหรือไม่  โดยการนำลูกล่อนที่ขุดพบมาทำการร่อน หรือใช้ร่อนหาทองตามตะกอนท้องน้ำ
          2) ใช้ ในการร่อนลูกร่อนที่ผ่านการแยกเศษหินออกไปแล้ว จากโล๊ะ  หรือหาทองที่ติดอยู่ในโล๊ะ

กะบั้งเดิมทำจากไม้ไผ่สานตาถี่

ชาวบ้านปัจจุบันใข้ กระบั้ง หรือเรียงที่กลึงจากไม้

โล๊ะ เป็นอุปกรณ์ในการแยกทองออกจากตะกอนในปริมาณมาก ทำด้วยไม้ ที่พื้นมีลูกคั่น มีขนาดเล็ก เคลื่อนย้ายสะดวก หลักการทำงานเช่นเดียวกับ พาลอง  กล่าวคือจะนำลูกร่อนที่ขุดได้มาใส่รางโล๊ะที่เอียง ใช้คราดโกยลูกร่อน และใช้น้ำฉีด ทองจะตกสู่ส่วนล่างของโล๊ะ ขณะที่เศษหิน และตะกอนอื่นๆ จะไหลออกจากโล๊ะ 

ลักษณะโล๊ะ ทำจากไม้เป็นรูปราง ด้านปลายมีขั้นไม้ ไว้กันทองหลุดจากโล๊ะขณะใช้โล๊ะกู้ทอง

ตั้งโล๊ะให้เอียงเล็กน้อย ใส่ลูกร่อน (ตะกอนที่ขุดได้) ลงไปในโล๊ะ ใช้น้ำฉีดเพื่อแยกทองให้ตกอยู่ส่วนล่างของโล๊ะ

ความยาว และความลาดเอียงของโล๊ะ ที่พบในพื้นที่เขาสามสิบ ชาวบ้านจะตั้งไม่เท่ากัน ทั้งนี้ขึ้นกับความชำนาญ และอุปกรณ์ที่ชาวบ้านมี  การทำโล๊ะให้ยาวขึ้นจะเพิ่มประสิทธิภาพในการแยกทองให้ดีขึ้น แต่จะทำให้เคลื่อนย้ายไม่สะดวก

ไร เป็นชื่อบอกรูปร่างขนาดทองที่ชาวบ้านร่อนได้โดยทั่วไป คล้ายกับ เกล็ดเล็กๆ  ถ้าพบทองขนาดใหญ่ แบนๆ อาจเรียกเป็นเกล็ด และเรียกเป็นก้อนถ้าพบขนาดใหญ่ขึ้น ลักษณะของทองที่พบในชั้นลูกร่อน หรือชั้นตะกอน เป็นหลักฐานที่แสดงถึงแหล่งทองเขาสามสิบบางส่วนเกิดเป็นแหล่งทุติยภูมิ 

ทองขนาดต่างๆ ที่พบบริเวณแหล่งทองเขาสามสิบ

วีดิทัศน์ เรื่อง สิ่งที่บ่งชีว่าจะพบทอง

อ้างอิงจาก
ภาพกะบั้ง จาก http://www1.mod.go.th/heritage/nation/oldcity/sakaeo10.htm

 
วีดิทัศน์ เรื่อง ทองโลหะที่ตอบสนองความต้องการของมนุษย์

 ทอง เป็นทั้งแร่ และธาตุ มีเลขอะตอม 79 และมีสัญลักษณ์เคมี เป็น Au   Au มาจากภาษาละตินจากคำว่า “Aurum” หมายถึงแสงระยิบระยับแห่งรุ่งอรุณ

 สมบัติทางกายภาพ
     ทอง มีรูปผลึกอยู่ในระบบสามแกนเท่า  แต่ในธรรมชาติพบรูปผลึกทองได้ยากมาก ส่วนมากจะพบผลึกทองในแบบทรงแปดหน้า  ทองเป็นแร่ที่มีความแข็งน้อย (H = 2.5 – 3 ตามมาตราโมส์)  ค่าความถ่วงจำเพาะของทองสูงมาก เมื่อบริสุทธิ์ จะมีค่า 19.3  ค่าความถ่วงจำเพาะของทองจะลดลงหากมีโลหะอื่นๆ เจือปน  ทองสามารถทำให้เสียรูปได้ง่าย แต่มีความเหนียวมาก  ทองจะเป็นแร่ทึบแสงที่มีความวาวโลหะ ทองมีสีอยู่ในโทนสีเหลืองที่แปรเปลี่ยนไปขึ้นกับมลทินของโลหะอื่นที่ปนอยู่ในทอง  ทองเป็นโลหะที่มีจุดหลอมเหลว 1,064 oC  และสามารถดึงให้เป็นเส้นยาวและตีให้เป็นแผ่นบางๆ ได้ดี

 สมาคมค้าทองคำในประเทศ  กำหนดความบริสุทธิ์ ทอง 96.5 %  เป็นมาตรฐานทองในประเทศ  และโลหะที่นิยมผสม คือ เงิน และทองแดง   เหตุที่กำหนดความบริสุทธิ์ เช่นนี้เนื่องจากการนำโลหะอื่นไปผสมทองจะทำให้ทองมีความแข็ง และมีการทรงรูปได้ดีขึ้น สามารถนำทองดังกล่าวไปทำชิ้นงาน (เครื่องประดับ) ได้สะดวก

สมบัติทางเคมี
     ทองจัดเป็นโลหะทรานสิชั่น มีชื่อเรียกว่า เป็นกษัตริย์ของโลหะ  เป็นธาตุที่มีเสถียรภาพในสภาพแวดล้อมมาก และยังคงทนต่อสารเคมีทั่วไปได้ดี  ทองจะละลายได้ในกรดกัดทอง (aqua regia, เตรียมได้โดยผสมกรดไนตริก เข้มข้น 1 ส่วนโดยปริมาตร กับกรดเกลือ เข้มข้น 3 ส่วนโดยปริมาตร) ปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นแสดงได้ดังสมการ

     Au (s) + 3 HNO3 (aq) + 4 HCl (aq) --->  HAuCl4 (aq) + 3 NO2 (g) + 3 H2O (l) 

     ในการหลอม และเชื่อมทอง มักนิยมใช้น้ำประสานทอง หรือบอแรกซ์ เพื่อลดจุดหลอมตัวของทอง ในการแยกทอง ปัจจุบันยังมีชาวบ้านใช้ปรอท ในการการแยกทองขนาดเล็ก (ขนาดฝุ่น) เนื่องจากปรอทสามารถทำปฏิกิริยากับโลหะหลายชนิด โดยเฉพาะทอง ทำให้เกิดอะมัลกัม วิธีการดังกล่าวเป็นวิธีที่ง่าย และมีประสิทธิภาพในการแยกทอง แต่กระบวนการเผาเพื่อไล่ปรอท ให้เหลือแต่ทอง ผู้เผาจะได้รับไอปรอทซึ่งเป็นพิษต่อสุขภาพ

ชาวบ้านใช้ปรอทใส่ลงไปในเรียง เพื่อทำให้เกิดอะมัลกัมผงทอง

การแยกทองโดยใช้ไฟเผาไล่ปรอท ให้กลายเป็นไอคงเหลือแต่ทอง

ทองและเงิน เป็นสารละลายของแข็งที่สมบูรณ์ และทองที่พบในธรรมชาติมักมีเงินเกิดปนอยู่ด้วย  ทองที่มีเงินปน ตั้งแต่ 20 % ขึ้นไป เรียกว่า อิเล็คตรัม (electrum)  ธาตุอื่นๆที่มักเกิดเป็นมลทินอยู่ในทอง คือ บิสมัส ตะกั่ว ดีบุก สังกะสี และกลุ่มธาตุแพลตินั่ม  ความบริสุทธิ์ของทอง จะแสดงในรูป ส่วนในพันส่วน  ทองที่เกิดในธรรมชาติส่วนมาก จะมีโลหะอื่นปนอยู่ประมาณ 10 % หรืออาจเขียนได้เป็น 900 หรือ 90.00 %  เพราะเหตุนี้ทองคำบริสุทธิ์ จึงเขียนเป็น 99.99 %

วีดิทัศน์ เรื่อง ดูอย่างไรว่าเป็นทอง

การนำทองไปใช้ประโยชน์
     สภาทองโลก (World Gold Council, http://www.gold.org) ได้รวบรวมข้อมูลการใช้ทอง แยกความต้องการทองออกเป็น 4  กลุ่ม คือ กลุ่มเครื่องประดับ กลุ่มเทคโนโลยี กลุ่มกองทุนต่างๆ และกลุ่มธนาคารกลางของประเทศต่างๆ มีตัวเลขดังนี้

ความต้องการทอง (หน่วยเป็นตัน)

ในช่วงไตรมาสที่ 2 ของปี พ.ศ. 2556 ความต้องการทองทั้งหมด คิดเป็น 856.3 ตัน
          - ความต้องการทองเพื่อทำเครื่องประดับ สูงขึ้น เป็นผลมาจากทองราคาตก ในช่วงกลางเดือนเมษายน ทำให้เกิดแรงซื้อจากผู้บริโภคทั่วไป
          - จีน และอินเดีย เป็นประเทศที่ต้องการทองแท่ง และเหรียญทองคำมาก
          - กองทุน และนักลงทุนต่างๆ ในกลุ่มประเทศตะวันตก เป็นกลุ่มผู้ขายทองให้แก่ผู้ซื้อในกลุ่มประเทศเอเซีย (กองทุน ETF ทองคำ เป็นกองทุนที่ขายทองออกมามากในช่วงเดือนเมษายน ที่ผ่านมา)
          - ความต้องการทองในกลุ่มเทคโนโลยี อยู่ในระดับปกติ 

หมายเหตุ
ราคาทองคำ ที่อ้างคือค่าเฉลี่ยของราคาทองคำ ที่เรียกว่า London PM fix คือราคาทองคำแท่ง 99.5% หนัก 1 ออนซ์ (31.1040 กรัม) ประกาศโดยบริษัทผู้ค้า 5 บริษัทของผู้ค้าทองคำแห่งลอนดอน

 1) ทองมีความคงทน สีไม่เปลี่ยนแปลง ไม่เป็นสนิม แตกต่างจากโลหะประเภทอื่น  นอกจากนี้สีทองเป็นสีที่คนส่วนมากชอบ

ในโลกปัจจุบัน มีการนำทองไปใช้ในอุตสาหกรรมผลิตเทคโนโลยีที่หลากหลาย  เราได้ศึกษาทองและพบว่าทองมีสมบัติที่เด่นเฉพาะหลายประการ ในด้านการเป็นตัวนำความร้อน และตัวนำกระแสไฟฟ้าที่ดี และเมื่อบวกกับสมบัติที่ทนทานต่อสภาพแวดล้อมต่างๆ สมบัติที่สามารถดึงเป็นเส้นได้ และตีให้เป็นแผ่นบาง และสามารถผสมกับโลหะอื่นๆ ได้แล้ว ทองจัดเป็นโลหะสำหรับในเทคโนโลยีปัจจุบัน และในอนาคตเลยทีเดียว
     ทองยังเป็นวัสดุ หรือวัตถุดิบที่สำคัญทางการแพทย์ เนื่องจากร่างกายมนุษย์ไม่ต่อต้านทอง  ปัจจุบัน การนำทองทำเป็นยา และการใช้ทองในทันตกรรม เป็นเรื่องที่ยอมรับและใช้กันอย่างกว้างขวาง
     นาโนเทคโนโลยี ในปัจจุบันต่างวิจัย และพัฒนาโดยทำการศึกษาเกี่ยวกับทอง เป็นอย่างมาก สมบัติของทองและการนำไปใช้ประโยชน์ จำแนกได้ดังนี้
          1) ทองเป็นตัวนำที่ดี สมบัติในการเป็นตัวนำไฟฟ้า และความร้อนที่ดีของทอง ผสมกับสมบัติที่ทองมีเสถียรภาพ ไม่เป็นสนิม นี่คือสมบัติหลักที่ทำให้มีการนำทองไปใช้ในอุตสาหกรรมอิเล็คโทรนิกอย่างกว้างขวาง  การใช้ทองแดง และเงิน ในอุตสาหกรรมอิเล็คโทรนิก มีขีดจำกัดด้านความคงทน และการเกิดสนิม  ด้วยเหตุผลนี้ จึงมีการใช้ทองในอุตสาหกรรมดังกล่าวอย่างกว้างขวาง
          2) ทองเป็นโลหะที่มีความคงทน และเฉื่อยในการเกิดปฏิกิริยา สมบัติข้อนี้ทำให้ทอง เป็นวัสดุที่เหมาะสมที่ใช้ในการเคลือบผิว และเป็นตัวเชื่อมวงจรไฟฟ้า
          3) ความสามารถในการตีให้เป็นแผ่นบาง เราสามารถตีทองให้เป็นแผ่นได้บางมาก โดยที่ไม่ทำให้ทองขาดจากกัน หรือทะลุ  ทองคำ หนัก 31.1 กรัม สามารถตีให้เป็นแผ่นคลุมพื้นที่ 9 ตารางเมตร โดยแผ่นทองจะมีความหนา 0.000018 เซนติเมตร  และแผ่นทองที่บาง 0.000013 เซนติเมตร แสงสามารถผ่านได้บ้าง  สมบัติดังกล่าวของทอง ช่วยทำให้ทองเป็นวัสดุเคลือบกระจกชนิดพิเศษ
          4) ความสามารถในการดึงทองให้เป็นเส้น เราสามารถดึงทอง หนัก 31.1 กรัม ให้เป็นเส้นโดยไม่ขาดได้ยาวถึง 80 กิโลเมตร  โดยเส้นทองจะมีเส้นผ่านศูนย์กลางเพียง 5 ไมครอน (ประมาณเท่ากับขนาดใยแมงมุม)  สมบัติดังกล่าวทำให้ทองสามารถนำไปทำเป็นเส้นบางๆ ใช้ในอุปกรณ์อิเล็คโทรนิก
          5) ร่างกายมนุษย์ไม่ต่อต้านทอง ในวงการทันตกรรม มีการใช้ทองเป็นวัสดุในการครอบฟันอย่างยาวนาน นอกจากนี้ยังใช้ทองผลิตเป็นยา (บำบัดรักษาโรคไขข้อ) นอกจากนี้ยังใช้ไหมที่ทำจากทอง ในศัลยกรรมเสริมความงาม สิ่งนี้เป็นเครื่องพิสูจน์ว่าร่างกายมนุษย์ไม่ต่อต้านทอง  ในการศึกษาพบว่าทองสามารถยับยั้งการรวมกลุ่มของแบคทีเรีย  ปัจจุบันมีการค้นคว้านำทองเพื่อใช้เป็นอวัยวะเทียม สำหรับร่างกายมนุษย์ เช่น ใช้ภายในหูชั้นใน
          6) ใช้ทองเป็นแคตาลีสต์ แคตาลิสต์ คือวัสดุ หรือสารที่ช่วยเร่งให้เกิดปฏิกิริยาทางเคมี แต่ตัวมันเองจะไม่ถูกใช้ในการเกิดปฏิกิริยา  ปัจจุบันมีรายงานการวิจัยอย่างกว้างขวาง ว่าทอง ขนาดเล็กมีสมบัติเป็นแคตาลิสต์ ที่สามารถนำมาใช้ได้อย่างหลากหลายในอุตสาหกรรมเคมี อุตสาหกรรมผลิตยา และอุตสาหกรรมอาหาร( http://www.researchgate.net/...Catalytic...Au.../9fcfd512729cfb91...)
          7) นาโนเทคโนโลยี ทองเมื่อมีขนาดเล็ก จะมีสมบัติที่แตกต่างจากทองที่เราเห็นกันทั่วไป เช่น สี ทองขนาดเล็กอาจมีอาจมีสีแดง หรือสีน้ำเงินขึ้นกับขนาดและรูปร่างของผงทองขนาดเล็กนั้นๆ การเปลี่ยนแปลงของสีเป็นผลมาจากปฏิสัมพันธ์ระหว่างอนุภาคทองขนาดเล็กกับแสง  สมบัติดังกล่าวทำให้มีการใช้อนุภาคทองขนาดเล็กในการผลิตเครื่องมือตรวจการตั้งครรภ์ และบริษัท Pointcare Technologies ใช้อนุภาคทองในการเป็นดัชนีการตรวจวัด การพัฒนาของ HIV

 หมายเหตุ
แปล และปรับปรุง จากบทความเรื่อง Why Gold  (http://www.gold.org/technology/why_gold/
รายงาน จากองค์การอนามัยโลก เรื่อง HIV Assay Operational Characteristics จาก http://www.who.int/diagnostics_laboratory/publications/Report16_final.pdf

  ในปัจจุบัน (ปี 2556) ถ้าหากพูดเกี่ยวกับเรื่องทองแล้ว ไม่กล่าวถึงทำไมราคาทองจึงตกมากหลังจากคนไทยได้หยุดสงกรานต์ ในปี 2556 ราคาทองตกทำให้คนแห่มาซื้อทอง ดังในภาพ

ทำไมทองราคาตกในกลางเดือนเมษายน 2556 มีการวิเคราะห์ว่าทำไมราคาทองถึงตกในช่วงกลางเดือนเมษายน 2556 ผลการวิเคราะห์มีดังนี
     ในวันที่ 12 เมษายน 2556 มีการเสนอขายทองในตลาดนิวยอร์กโคเมก (NY COMEX) เป็นจำนวน 400 เมตริกตัน
     ผลดังกล่าวทำให้ราคาทอง จาก 1,564 เหรียญสหรัฐ ต่อออนซ์ เป็นราคาปิดตลาดในวันที่ 11 เมษายน 2556 ลดลงอย่างต่อเนื่อง ต่ำสุดในวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2556 เป็นราคา 1,183 เหรียญสหรัฐ ต่อออนซ์ 

สาเหตุราคาทองต่ำลง ในแนวคิดแบบผู้จัดการกองทุนทองต่างๆ
     - ทองไม่ใช่สกุลเงิน ระบบการป้องกันราคาผันแปร อาจมีน้อยกว่าสกุลเงิน
     - ธนาคารกลางของประเทศต่างๆ อาจขายทองของตัวเอง
     - อัตราเงินเฟ้อสูงมาก ประเทศจึงไม่มีความจำเป็นต้องเก็บทองไว้
     - อัตราดอกเบี้ยที่เพิ่มสูงขึ้น จึงไม่มีความจำเป็นที่จะต้องเก็บทอง
     - กำลังจะปิดงบ กองทุนจึงไม่มีความจำเป็นที่จะถือทองไว้
     - การลงทุนในตลาดหลักทรัพย์ให้ผลตอบแทนที่ดีกว่า ดังนั้นจึงไม่มีความจำเป็นที่จะต้องเก็บทองไว้
     - ถ้าขายทองออกมากๆ ราคาทองในตลาดตกแน่ ถ้าทองราคาตกสามารถซื้อกลับได้ได้ในราคาที่น้อยกว่าตอนขายไป ทำให้เกิดกำไร

อ้างอิงจาก
คนไทยแห่ซื้อทอง วันที่ 17 เม.ย. 56 (ภาพจากหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ)
ข่าว “ขายทิ้ง” คนขายคือกองทุนรวมต่างๆ ที่ขายทองทำให้ทองราคาตก (ภาพจากหนัสือพิมพ์คมชัดลึก 17 เมษายน 2556)
ข้อมูลสถิติการถือครองทองสำรอง ในปี 2555 สหรัฐมีทองคำสำรอง 8,133.5 ตัน (อันดับ 1 ของโลก) โดยที่เยอรมัน อันดับสอง มีทองสำรองเพียง 3,395.5 ตัน ขณะที่ประเทศไทย อยู่อันดับ 25 มีทองคำสำรอง 152.4 ตันเท่านั้น